Espezie batzuk, hala nola, basurdeak, azken hamarkadetan %200eko hazkundea izan dute, hau da, hirukoiztu egin dira, harrapari naturalik ez egotearen eta hiri- eta landa-eremuetan baliabide ugari egotearen ondorioz.
Euskadin, Aranzadi Zientzia Elkartearen arabera, basurdeen populazioa nabarmen handitu da, eta horrek segurtasun arazoak eta nekazaritzan kalteak eragin ditu. Ehizak populazio horiek erregulatzen ditu, habitataren hondamendia saihesteko eta gizakien eta faunaren arteko gatazkak murrizteko.
Espainiako Ehiza Federazioaren (RFEC) arabera, ehiza selektiboak behi tuberkulosia bezalako gaixotasunak prebenitzen lagun dezake, eta hori oreinen eta basurdeen artean hauteman da; espezie horiek erreserborio gisa jardun dezakete eta abereei kutsatu.
Estatu mailan, ehizak urtero 6.475 milioi euro inguruko diru-sarrera sortzen ditu, eta horietatik zati garrantzitsu bat habitat naturalen kudeaketara eta baso-suteen prebentziora bideratzen da.
Ehiza-kudeaketak, koto pribatuetan, mehatxatutako espezieak berreskuratzeko aukera eman du, hala nola, ipar-katua eta arrano inperiala. (Fundación Artemisan).
Naturaren Kontserbaziorako Nazioarteko Batasunak (UICN) adierazi duenez, ehiza erregulatu eta kontrolatua espezieak kudeatzeko tresna eraginkorra izan daiteke, irizpide zientifiko eta iraunkorren arabera egiten denean. Europa mailan, UICNk gomendatu du basurdearen populazioa kontrolatzea, uzta-hondamendiak eta gaixotasunen hedapena saihesteko.
Deloittek Fundación Artemisani egindako ikerketa batean, ondoko datuak jaso ziren: ehizak 6.475 milioi euro sortzen ditu eta 187.000 pertsonari ematen dio lana estatu mailan.
Euskal ehiza-jardueraren eragin zuzena –armagintza-industria, armen dendak eta ehiztariak ehizari lotutako ondasun eta zerbitzuetan egiten duen gastua barne hartzen dituena– 300 milioi euro ingurukoa da, eta horrek 1.850 lanpostu sortzen ditu eta 104 milioi euroko BPGa sortzen.
Ehiza-haragiarekin lotutako industria garrantzi handiko motor ekonomikoa eta soziala da landa-eremu despopulatze arriskuan. Industria horrek 600 eta 800 lanpostu zuzen artean sortzen ditu, eta ehiza-jarduerak berak sortzen dituenak kontuan hartu gabe; hiru laurdenak 5.000 biztanle baino gutxiagoko herrietan kokatzen dira.
Azken bost urteetan animaliekin izandako talka-istripuak %92 handitu dira; gehienetan basurdeak dira eragile.
Ertzaintzaren arabera, batez ere landa-eremuetan, urtean 300 istripu baino gehiago gertatzen dira animaliekin lotuta. Ehizaren bidezko populazio-kontrola da istripu kopuru hori murrizteko laguntzen duten faktore nagusietako bat, errepideetara hurbiltzen diren animalia kopurua mugatzen baitu hainbat modutan.
Euskadin, 2024an, ehiza-lizentzia aktiboak 40.000 inguru izan dira, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hiru lurralde historikoetan banatuta.
Ehiza Euskadiko kirol federatuenetako bat da; euskal herritarren %3ak jarduera hori egin izan dute edo egiten dute.
Ehizak trazabilitate eta elikadura-segurtasunari dagokionez onurak ekartzen ditu, haragia kontsumitzeko egokia eta segurua den egiaztatzen laguntzen baitu. Ehizak produktu natural eta kontrolatua eskaintzen du, osasun-estandar altuak betetzen dituena.
Ornodunen Kontserbaziorako Elkarteak egindako ikerketa baten arabera, urtean 30 milioi animalia hiltzen dira Espainian harrapaketak direla eta, ehizatutako animaliak baino kopuru askoz handiagoa.
Urtero Ehiza Jarraipen Plana egiten da, ehiza iraunkorra eta ekosistemaren oreka bermatzeko. Plan honek espezie ehizagarrien populazioak ebaluatzen ditu, haien kopurua, osasuna eta banaketa erregistratuz. Datu horietan oinarrituta, ehiza-denboraldiak eta kuotak egokitzen ditu, habitataren kontserbazioan lagunduz eta gehiegizko ustiapena saihestuz. Gainera, arazo ekologiko posibleak aurreikustea ahalbidetzen du, biodibertsitatea eta ehizaren epe luzerako bideragarritasuna babestuz.
Gipuzkoan, azken urtean, nekazaritzarako kalteen aseguruak 18.000 € baino gehiago kostatu du, errepide-istripuetako aseguruak 26.000 € baino gehiago gainditu ditu eta azken urteetan kalteak prebenitzeko egindako inbertsioak 7.000 eta 9.000 € artean egon dira.
Euskadin animaliek nekazaritzan eta landaketetan eragindako kalteei dagokienez: basurdeek belardiak, arto-sailak, baratzeak eta larreak hondatzen dituzte; orkatzek baso-landaketan, fruta-arboletan eta mahastietan kalte egiten dute; oreinek, gaur egun Gorbeia inguruan bakarrik daudenak, baso-landaketetan kalte egiten dute nagusiki.
Gipuzkoako Foru Aldundiak egindako azterketaren arabera, Ertzaintzak jasotako istripu-datuen arabera, basurdeek talken %48 eragiten dute eta orkatzek %52. Udalerriei dagokienez, gehienak Irun, Bergara eta Beasainen gertatu dira.